Pogoda vs klimat
Z jednym i drugim pojęciem spotykamy się bardzo często, czasami codziennie. Sprawdzamy pogodę w internecie, oglądamy prognozy pogody w telewizji. A jak spojrzymy na nasze smartfony, podejrzewam, że wiele z nas na ekranie ma pokazaną prognozę pogody dla swojego miasta. Z kolei tematyką klimatu bardzo chętnie karmią nas media. Ocieplenie klimatu, zmiany klimatu i związane z tym zjawiska ekstremalne jak susze, trąby powietrzne itp. Czym więc jest pogoda a czym klimat?
Spójrz za okno. Co widzisz? Słońce, chmury, niebo. A może pada deszcz, śnieg, jest burza lub widok ogranicza gęsta mgła. Spójrz też na termometr. Wskazuje przecież aktualną temperaturę. To są niektóre elementy pogody. Najprościej mówiąc pogoda to stan atmosfery (zjawisk fizycznych i stanów) w określonym miejscu i czasie (w danej chwili). Pogodę określa się za pomocą obserwacji takich składników jak: temperatura, ciśnienie atmosferyczne, wilgotność powietrza, zachmurzenie, opady atmosferyczne, wiatry czy usłonecznienie. Czyli to co widzisz patrząc przez okno to pogoda. Czasem, gdy jest słonecznie i ciepło mówi się potocznie, że jest pogoda. Gdy jest chłodno, ciągle pada mówi się z kolei, że pogody nie ma. Oczywiście pogoda jest zawsze. Czasem słoneczna, czasem deszczowa.
Zatem pogodę da się obserwować. Jeżeli dzień w dzień będziemy wykonywać takie obserwacje zauważymy, że w pewnych miejscach częściej pada deszcz w innych temperatura rzadko spada poniżej -5ºC. Klimat to przebieg stanów pogody ustalony na podstawie wieloletnich badań. Aby mówić o klimacie powinniśmy takie badania prowadzić przez minimum 30 lat. Dużo. Ale taki okres pozwoli nam wykluczyć wpływ bardziej nietypowych stanów pogody (np. półroczna zima, która parę lat temu cieszyła nas do kwietnia). Na tej podstawie możemy wyróżnić m.in. takie typy klimatu jak: klimat wybitnie wilgotny, wilgotny, suchy, morski (śródziemnomorski), przejściowy, subpolarny i wiele innych.
Pogodę bada się za pomocą przeróżnych przyrządów znajdujących się w ogródkach meteorologicznych. Zauważyliście, że cały sprzęt jest pomalowany na biało. To dlatego aby odbijał promieniowanie a tym samym wyniki nie były zawyżone. Co się tam znajduje?
W tej klatce z drabinką, która jest 2 m nad ziemią znajdują się termometry. Jeden z nich to taki zwykły, jak mamy za oknem. Mierzy on aktualną temperaturę. Kolejny to termometr maksymalny. Gdy temperatura powietrza rośnie i jego słupek się podnosi. Od zwykłego termometru różni się tym, że gdy temperatura powietrza zaczyna spadać, wskazania termometru nie pokazują temperatur niższych. Pomiar zatrzymuje się na ostatniej wysokiej temperaturze i sam nie spada. Trzeci to termometr minimalny. Działa tak samo jak maksymalny z tym, że jak wskaże najniższą temperaturę w ciągu dnia to nie podnosi się.
Deszczomierze rejestrują opad. Można mierzyć opad mokry, czyli deszcz, śnieg lub opad suchy – wszelkie osady jak np. pyły.
Ponadto są wiatromierze, ciśnieniomierze, termometry gruntowe i heliograf (do pomiaru usłonecznienia). Heliograf to taka szklana kula, która działa na zasadzie soczewki. Skupia promienie światła i na specjalnym pasku wypala ślad wtedy, gdy świeci Słońce a więc zachmurzenie jest minimalne.
Obecnie większość przyrządów na stacji meteorologicznej jest elektroniczna a więc pomiar jest na bieżąco przesyłany na serwer. Dzięki temu pomiary mogą być znacznie dokładniejsze a nawet wykonywane z taką częstotliwością z jaką człowiek nie poradziłby sobie.
Dodatkowo zauważycie, że w takim ogródku rośnie trawa i zazwyczaj jest ładnie skoszona. Asfalt, czy kostka zbyt mocno by się nagrzewały. Nad ogródkiem nie powinno być też żadnych drzew czy innych przeszkód.
Czasem zdarza się, że stacja takich wymogów nie spełnia, np. może być umieszczona pod drzewami. Mogą to być stacje klimatologiczne, nie służące do późniejszej prognozy pogody a klimatu danego miejsca.
Podsumowując, pogoda to stan, który aktualnie widzisz za oknem. Klimat to seria takich stanów pogody mierzona minimum 30 lat.